همه ما با اهمیت کپسول‌های آتش‌نشانی در مواقع اضطراری آشنا هستیم. اما آیا می‌دانید چطور و کجا باید این قهرمانان کوچک را مستقر کنیم تا در لحظه نیاز به دادمان برسند؟ اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی، علم پیچیده‌ای است که می‌تواند تفاوت میان یک آتش‌سوزی کوچک و یک فاجعه بزرگ باشد. در این مطلب، به دنیای هیجان‌انگیز ایمنی آتش‌نشانی قدم می‌گذاریم و با هم می‌آموزیم که چگونه با قرار دادن کپسول‌های آتش‌نشانی در جای مناسب، به یک ابرقهرمان واقعی تبدیل شویم.
محل نصب کپسول آتش‌نشانی در ساختمان کجاست؟
رسیدن به نهایت ایمنی و اطمینان در ساختمان نیازمند شناخت اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی است که باید حتماً آن‌ها را رعایت کنید. یکی از این موارد مهم طریقه نصب کپسول آتش‌نشانی در ساختمان است. همان‌طور که می‌دانید اگر این کپسول در محیط مناسب و به شکل درستی نصب شود به مقدار بسیار زیادی از بروز صدمات آتش‌سوزی به جلوگیری می‌کند.
کپسول آتش‌نشانی باید در محل ورودی و خروجی ساختمان توسط بستهای مخصوص محکم شود. در صورتی که آن‌ها را داخل کابینت و یا فرورفتگی دیوار قرار دادید از بستن درب آن جلوگیری کرده و مانع از گرم شدن هوای محیط و در نتیجه ترکیدن کپسول شوید. همچنین این محصول باید حاوی برچسب شارژ سالیانه و تست هیدرواستاتیک باشد و نوع کلاس‌بندی خاموش‌کننده در معرض دید قرار گیرد.
نکات مهم برای انتخاب محل نصب کپسول آتش‌نشانی
به‌کارگیری از اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی موجب جلوگیری از گسترده شدن آتش و نجات جان بسیاری از انسانها میشود. اما بهترین جا برای قرارگیری این کپسول کدام است؟ اول از همه باید بدانید که محیطی امن و دور از دسترسی کودکان یک ضرورت به شمار می‌آید.
محیط خاموش‌کننده‌های آتش باید خشک، خنک و دسترسی راحت باشد. طبق دستورالعمل‌ها هر شخص باید مسافتی در حدود 25 را بپیماید تا از آن استفاده کند. دقت داشته باشید که در محیطهای آشپزخانه و طبقات منازل خود نیز مکانی برای نصب کپسول آتش نشانی در نظر بگیرید و سعی نمایید در فضایی به دور از مواد خطرناک و اشتعال زا قرار گیرند.
نحوه محاسبه تعداد کپسول آتش‌نشانی مورد نیاز ساختمان
در این بخش از مقاله اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی به بررسی تعداد کپسول مورد نظر در یک مکان پرداخته و فرمول مناسبی به جهت محاسبه آن به شما معرفی خواهیم کرد. می‌دانید که مهمترین موضوع در انتخاب و خرید خاموش‌کننده‌های آتش قدرت پرتاب و وضعیت پوشش‌دهی آن‌ها است؛ زیرا در هنگام بروز آتش‌سوزی‌های سنگین فرد امکان نزدیک شدن به محدوده حریق را ندارد و قدرت کپسول آتش‌نشانی مانع از صدمات و تلفات مالی و جانی فرد خواهد شد.
اما یک کپسول به تنهایی جوابگوی مهار آتش‌سوزی نیست؛ بلکه بعد از در نظر گرفتن اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی، مساحت کارگاه، بررسی درصد امکان بروز آتش‌سوزی، تعیین ارزش کالاها و وسایل خود، انتخاب درست نوع خاموش‌کننده آتش و… میتوانید از طریق فرمول تعداد کپسول آتش‌نشانی مورد نیاز محیط را محاسبه کنید:
S = N/X
S = مساحت کل
N = تعداد کپسول مورد نیاز
X = مساحت موجود در پوشش کپسول و از فرمول پایین به دست می‌آید
X= πr2∕2 (در این رابطه ریاضی r شعاع کپسول است)
فاصله استاندارد کپسول‌های آتش‌نشانی از یکدیگر
از دیگر نکات مهم در مبحث اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی، رعایت فاصله متناسب و استاندارد این کپسول‌ها از یکدیگر است. طبق دستورالعمل‌های NFPA این فواصل بر اساس نوع حریق به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:
کپسول خاموش‌کننده آتش نوع A (مخصوص جامدات): برابر 23 متر
کپسول خاموش‌کننده آتش نوع B (مایعات اشتعال‌زا): 15 متر
کپسول خاموش‌کننده آتش نوع C (حریق الکتریکی): متناسب با سایر کپسول‌ها و دیگر تجهیزات
کپسول خاموش‌کننده آتش نوع D (فلزات با قابلیت اکسیداسیون): برابر 23 متر
نصب کپسول آتش‌نشانی توکار
اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی به دو جهت امکان‌پذیر است. در روش اول اگر نصب در فضای بیرونی شامل دیوار و سطوح قابل دید انجام گیرد به آن طریقه نصب و اجرای معمول می‌گوییم؛ اما شیوه دیگر که با روش قبلی متفاوت است توکار نامیده میشود. در این مدل نصب کپسول و شلنگ آتش‌نشانی در کابینت یا داخل دیوار به جهت زیبایی و به هم نزدن دکوراسیون محیط صورت میگیرد.
موضوع قابل توجه در این نوع جای‌گذاری کپسول آتش‌نشانی قابل توجه و مشخص بودن این محصول است. اگر در هنگام آتش‌سوزی افراد نتوانند به طور سریع از وجود خاموش‌کننده‌های حریق بهره گیرند امکان به درصد احتمال به وجود آمدن خسارات و ضررهای مالی و جانی افزایش خواهد یافت؛ زیرا با پیدا نکردن کپسول آتش‌نشانی در هنگام حریق زندگی افراد به مخاطره میافتد.
پس در هنگام اجرای تکنیک “توکار” با در نظر گرفتن اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی باید محوطه‌های مناسبی به جهت تهویه درست هوا در نظر گرفته شود؛ زیرا احتمال افزایش دمای داخل کابینت و کپسول در اثر گرما و عوامل محیطی دیگر وجود دارد از این رو توصیه میکنیم با دقت کامل اقدام به این نوع نصب متفاوت و منحصر به فرد کنید.
کاربرد و آشنایی با انواع کپسول آتش‌نشانی
شما نمیتوانید از هر نوع کپسول آتش‌نشانی برای اطفا حریق در مکان استفاده کنید؛ بلکه با شناخت تایپهای مختلف این محصول به کاربردهای گوناگون و گسترده آن پی خواهید برد.
· کپسول پودر و گاز: با در نظر گرفتن اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی میتوانید از مدل پودر و گاز برای خاموش کردن بیشتر آتشها به خصوص مایعات اشتعال‌زا و فلزات بهره گیرید.
· کپسول co2: این نوع از کپسول آتش‌نشانی مناسب برای خاموش کردن حریق در فضای باز هستند و ارتفاع پرتاب آن 2 الی 4 متر می‌باشد و دارای حداکثر زمان تخلیه 16 ثانیه هستند. حتی الامکان در محیطهای باز از آن استفاده نکنید.
· کپسول یونیورسال: این مدل با در نظر گرفتن تمامی اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی به خاموش کردن پارچه، پلاستیک، چوب و… می‌پردازد.
· کپسول آب و گاز: این مدل غیر قابل استفاده مجدد هستند و حداقل زمان تخلیه 60 ثانیهای دارند که برای خاموش کردن آتش در مبلمان، لوازم چوبی، فرش و… مورد استفاده قرار می‌گیرند
نکات مهم در محل قرارگیری کپسول آتش‌نشانی
برای رعایت اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی حتماً باید این نکات مهم را در نظر داشته باشید. اولین نکته شارژ کردن کپسول به صورت سالانه یا دو سال یکبار است سپس باید دقت کنید که سیلندر آن در محیطهای باز و در زیر تابش مستقیم نور خورشید و برف و باران قرار نگیرد تا متحمل هزینه‌های هنگفت تعمیر و نگهداری از این محصول نشوید.
گازهای آتش‌نشانی قابل احتراق هستند و ممکن است در هنگام قرارگیری در کنار منابع حرارتی و آتش وارد واکنش شده و موجب انفجار شوند. همچنین در هنگام پر کردن این کپسول ضد احتراق، گاز co2 در دمای بالا به صورت فشرده داخل آن قرار میگیرد در نتیجه از ضربه زدن و یا جابه‌جایی بی‌دلیل آن از مکانی به مکان دیگر خودداری کنید!
تغییرات دمایی شامل گرم و سرد شدن محیط بسیار مضر بوده و باعث کاهش کارایی این محصول میگردد از این کپسول‌ها در محیطی خشک و خنک نگهداری کنید.
ارتفاع استاندارد نصب کپسول آتش‌نشانی
نصب خاموش‌کننده‌های آتش در محیط کمک می‌کند که افراد واکنش مناسبی نسبت به خاموش کردن آتش از خود نشان دهند. اتحادیه ملی NFPA در راستای معرفی اصول و استانداردهای نصب کپسول آتش‌نشانی اقدام به معرفی ارتفاع استاندارد مناسب برای خاموش‌کننده‌های آتش کرده است که در نظر گرفتن نکات مهم نصب کپسول کمک بزرگی به کاهش هزینه‌های نگهداری و اطفا حریق می‌کند. این استانداردها به شرح زیر هستند:
- برای کپسول‌های آتش‌نشانی با وزن کمتر از 18 کیلوگرم ارتفاعی در حدود 5 متر از سطح زمین توصیه می شود
- کپسول‌های آتش‌نشانی که وزن بیشتر از 18 کیلو دارند باید به گونه ای نصب شوند که سر خاموش کننده در ارتفاع 1 متری از سطح زمین قرار گیرد
- کپسول‌های اطفا حریق چرخ‌دار باید در جای خود ثابت بمانند و جا به جا نشوند
- کپسول‌های خاموش کنند دیگر نیز در ارتفاع 10 سانتی متری سطح زمین قرار می‌گیرند.
