انواع روش های دفع آتش+ دسته بندی انواع آتش

یکی از خطرات اصلی دنیای امروز، در هر موقعیت مکانی، اتش­‌سوزی است. آتش­‌سوزی سالانه جان تعداد زیادی از مردم را می‌­گیرد. نه تنها انسان‌­ها، بلکه حیوانات و جنگل نیز از شر آتش­‌سوزی در امان نیستند. هر ساله خسارات مالی و جانی زیادی به انسان از طریق آتش وارد می­‌شود.

در این مقاله، قصد داریم به توضیح فرآیند آتش‌­سوزی و ریشه علمی آن بپردازیم و با انواع روش­‌های اطفا حریق آشنا شویم. مطالعه این مقاله به شما کمک می­کند تا در شرایط حریق برای مقابله با آن بهترین تصمیم را بگیرید و به نحو احسن از خود و اطرافیانتان محافظت کنید. پس پیشنهاد می‌­کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

معرفی مثلث آتش

فرقی نمی­کند چه چیزی در حال سوختن باشد. یک جنگل، یک خانه بزرگ، یک لباس کوچک یا تانکر بنزین. هر نوع آتشی نیاز به سه عامل برای سوختن دارد. در هر لحظه که یکی از این عوامل از بین بروند، آتش به سرعت خاموش خواهد شد. از این سه عامل تحت عنوان مثلث آتش یاد می­شود. اجزای مثلث آتش عبارت‌­اند از:

• سوخت: سوخت همان چیزیست که آتش می­گیرد. ما سوخت را اغلب تحت عنوان مایعات قابل اشتعال می­دانیم اما یک تکه پارچه نیز در حضور دو عامل دیگر، تبدیل به سوخت می­شود.
• اکسیژن: سوختن در واقع همان واکنش مواد با اکسیژن به صورت سریع است. حضور اکسیژن، شرط ادامه آتش­‌سوزی است و به محض اتمام اکسیژن محیط، شعله­‌های آتش نیز از رمق خواهند افتاد.
• گرما: یک انرژی اولیه برای آغاز واکنش اکسیژن و ماده سوختنی لازم است. گاهی یک ته سیگار نیمه‌­روشن یا حتی یک قطره آب درون جنگل می‌­تواند انرژی لازم برای آتش را تامین کند.

انواع روش های دفع آتش

امروزه به دلیل وجود انواع آتش سوزی، روش­‌های مختلفی نیز برای دفع آتش وجود دارد. انواع روش­‌های اطفا حریق بر اساس مثلث آتش طراحی می­‌شوند. هر یک از این روش­‌ها با از بین بردن یکی از اعضای این مثلث، آتش را مهار می­کند. چهار مورد از روش های اطفا حریق عبارت‌­اند از:

خفه کردن آتش

این روش با از بین بردن عامل دوم یعنی اکسیژن، آتش را خاموش می­کند. روش خفه کردن با پوشاندن سطح آتش سعی می­کند جلوی رسیدن اکسیژن به ماده سوختنی را بگیرد. معروف­ترین مثال برای این روش، انداختن یک پتو روی جسم در حال سوختن یا ریختن خاک روی آتش است که احتمالا شما هم این موارد را تاکنون مشاهده کرده‌­اید. برخی از انواع کپسول آتش نشانی نیز با اسپری کردن فوم روی آتش، ارتباط اکسیژن و سوخت را قطع می‌­کنند.

خنک کردن آتش

همانطور که از نام این روش قابل حدس است، این روش روی گرفتن عامل گرما از مثلث آتش متمرکز است. علاوه بر این موضوع، خنک کردن آتش در برخی آتش­سوزی­‌ها موجب می‌­شود حجم بخار سوخت که نقش موثری در سوختن دارد کاهش یابد و در نتیجه شعله­‌ها کم­‌جان­‌ شوند.

معروف­ترین مثال این روش، ریختن آب روی آتش است. هم نازل­ آتش نشانی و هم اسپرینکلر به همین روش سعی می­کنند آتش را تحت کنترل در بیاورند.

قطع جریان سوخت به آتش

در بسیاری از موارد آتش سوزی مایعات قابل اشتعال نظیر بنزین، می­توان از محلی دورتر از آتش اقدام به قطع جریان سوخت نمود تا آتش رفته رفته خاموش شود. این مورد محدود به مایعات نیست و می­تواند جلوی سوختن جامدات را هم بگیرد. از این روش در مهار آتش سوزی جنگل‌­ها استفاده می­شود. با قطع تعدادی از درختان جنگل، روند آتش­سوزی دومینووار درختان قطع می­شود.

در آتش­‌سوزی‌­های خانگی هم می­‌توان بخشی از ماده سوختنی را از محیط خارج نمود اما انجام این کار نیاز به دستکش ایمنی دارد. در صورتی که یک جفت دستکش ایمنی را درون جعبه آتش نشانی منزلتان قرار دهید، می­توانید به این روش نیز به تسریع روند دفع آتش کمک کنید.

کاهش فشار بخار سوخت

همانطور که در روش خنک کردن هم بیان شد، کاهش فشار بخار می­تواند روند آتش­سوزی را کنترل کند. علاوه بر خنک کردن، بعضی از مواد شیمیایی هم می‌­توانند با تولید گازهای غیر قابل اشتعال، درصد گاز سوختنی را کاهش دهند تا رفته رفته شعله ضعیف شود. موادی مانند بی­کربنات سدیم، بی­کربنات پتاسیم و پتاسیم کلرید چنین خاصیتی دارند.

انواع دسته بندی آتش

روش های اطفا حریق بر پایه نوع ماده سوختنی به کار گرفته می­شوند. همه این روش‌­ها روی هر نوع آتشی پاسخ مناسب نخواهند داد. به عنوان مثال بنزین با آب خاموش­‌شدنی نیست و حتی شعله­‌ورتر نیز خواهد شد. بنابراین بسیار مهم است که روش مناسب اطفا حریق برای مقابله انتخاب شود.

در جدول زیر می­توانید دسته بندی آتش بر اساس ماده سوختنی و هم­چنین روش مقابله با آن را ببینید. با توجه به اینکه در محیط مدنظر شما بیشتر چه نوع موادی در خطر حریق قرار دارند، می­توانید به انتخاب کپسول آتش نشانی مناسب برای آن اقدام کنید.

جمع بندی

آتش­سوزی یکی از خطرناک­ترین حوادث برای انسان است. به سبب پیشرفت بشر در زمینه‌­های مختلف، امروزه انواع زیادی از آتش وجود دارد که هر کدام به وسیله ابزار خاصی مهار می­شود. در این مقاله، به بررسی دلایل و انواع آتش­سوزی پرداختیم و چهار روش اطفای آن را مورد بررسی قرار دادیم. شما می­توانید با بررسی اطلاعات موجود در این مقاله، مناسب­ترین روش اطفای حریق را در جعبه آتش­نشانی منزل خود بگنجانید.

سوالات متداول