کفش ایمنی

بسیاری از مشاغلی که امروزه در حال فعالیت و رفع نیازهای جامعه هستند، در شرایط سختی انجام می‌­پذیرند. گاهی سختی شرایط صرفا منجر به خستگی کارمندان آن می­‌شود اما در اغلب مواقع، کارهایی در محیط­‌های خطرناک و با ریسک بسیار انجام می­‌شوند که شاید تصور اتفاقات و حوادث این مشاغل نیز برای همه درد آور باشد. مشاغل زیادی نظیر کار در معادن، کار با دستگاه‌های مکانیکی، کار در ارتفاعات، کار در محیط‌­های شیمیایی و …

لوازم ایمنی، سری خاصی از ابزارها هستند که می­‌توانند خطرات محیط کار را تا حد امکان کاهش دهند. اگرچه در کمتر شرایطی می‌­توان ایمنی مشاغل خطرناک را به صددرصد رساند اما باز هم روش­‌هایی وجود دارند که به کمک آنها می­‌توان از شدت آسیب­‌ها یا احتمال آسیب‌­زنندگی حوادث کاست. ابزارهایی نظیر دستکش ایمنی، کلاه ایمنی، لباس ایمنی و موارد مشابه که امنیت کارگران و کارمندان را تامین می­‌کنند.

کفش ایمنی یکی از این ابزارهاست که در این مقاله قصد داریم به صورت کامل با آن آشنا شویم. امروزه این کفش‌­ها به قدری متنوع و نحوه انتخاب بهترین آن برای هر شغل آن­قدر گیج‌­کننده شده است که برای افراد غیر متخصص، انتخاب یک کفش ایمنی مخصوص شغل خودشان هم ممکن است کار ساده­ای نباشد. به همین منظور، این مقاله برای رفع ابهامات شما در مورد این محصول مهم تالیف شده است.

در ادامه به انواع کفش ایمنی و بررسی جز به جز آن می­پردازیم و سپس به مزایا، قیمت و سایر اطلاعاتی که ممکن است برای شما مفید باشد اشاره خواهیم کرد.

معرفی کفش ایمنی

اگر شما هم در یک محیط کاری با خطرات کوچک و بزرگ فعالیت می­‌کنید، کفش ایمنی برای شما یک وسیله ضروری است. این محصول را می­توانیم یکی از مهم­‌ترین البسه تامین­‌کننده امنیت بدانیم؛ زیرا پا و کفش بیشترین تماس را با محیط اطراف و سطح زمین دارند. بسیاری از مایعات و جامدات تیز و برنده می­‌توانند از طریق پا آسیب­‌های جدی به افراد وارد کنند و در بهترین حالت، منجر به خانه نشینی آن‌ها می‌شود. کفش‌­های ایمنی با تکنولوژی روز و بهره‌­گیری از موادی با خواص مختلف، خاصیت ایمنی مناسب انواع مشاغل را برای افراد ایجاد می­‌کنند.

به همین دلیل، بسیار مهم است که بسته به نوع شغلی که به آن مشغول هستید، بهترین کفش کار را برای خودتان تهیه کنید زیرا همانطور که شنیده‌­اید، پا قلب دوم انسان است و آسیب دیدن آن، صدمات جبران‌­ناپذیری به شما وارد خواهد کرد.

مزایای استفاده از کفش ایمنی

ممکن است اینطور به نظر بیاید که کفش کار، جز حفاظت از پا در برابر وارد آمدن ضربه یا سایر خطرات، فایده دیگری ندارد اما اینطور نیست. کفش­‌های ایمنی فواید دیگری نیز دارند که در ادامه به برخی از آنها می­‌پردازیم.

• ایمنی: همانطور که انتظار می­رود، مهم­ترین کاربرد یک کفش کارگری، ایجاد امنیت برای پا است. چه چیزی می‌­تواند برای یک فرد از سلامتی مهم‌­تر باشد؟ دلیل تولید چنین کفشی نیز اساسا همین است. امنیت پا و حفاظت از آن در برابر خطرات. کفش­‌های ایمنی مختلف در موارد متفاوتی می‌­توانند از پا محافظت کنند.
• بهبود کیفیت کار: هنگامی که شما تا حدی از امنیت خود در محیط کار اطمینان داشته باشید و موارد ایمنی را رعایت کنید، قطعا راندمان کاری شما افزایش خواهد یافت؛ زیرا استرس آسیب‌­دیدگی دیگر نمی­‌تواند اثری روی شما داشته باشد.
• طراحی ارگونومیک: اغلب کفش‎‌­های ایمنی با رعایت اصول ساخت کفش و توجه به ارگونومی پای انسان ساخته می­‌شوند. از این رو، چنین کفش­‌هایی هم از آسیب به کمر و ستون فقرات جلوگیری می­‌کنند؛ و هم خستگی فرد بر اثر کار عملی را کاهش می­‌دهند.

خرید کفش ایمنی

احتمالا تاکنون مجاب به خرید کفش ایمنی برای حفاظت از پاهایتان در حین کار شده‌­اید. برای تهیه کفش ایمنی می­‌توانید مستقیما به بازار بروید و کفش مدنظر خود را تهیه کنید یا به صورت اینترنتی از فروشگاه ایمن احسان اقدام به خرید کفش کار نمایید. در هر صورت، حواستان به استانداردهای درج شده روی کفش باشد و کفش مخصوص شغل خود را خریداری کنید. به یاد داشته باشید که هر روز به تاخیر انداختن خرید کفش های ایمنی، یک ریسک بزرگ برای سلامتی شما خواهد بود.

قیمت کفش ایمنی

قیمت کفش ایمنی تابع موارد زیادی از جمله جنس رویه، ساق­دار یا بدون ساق بودن، جنس زیره و سرپنجه کفش، برند کفش و… می‌­باشد. بنابراین نمی‌­توان قیمت دقیقی برای آن تعیین کرد اما قطعا هزینه تهیه کفش کارگری بیشتر از انواع معمولی کفش خواهد بود. طبیعی است که با صرف هزینه بیشتر، کفش بهتری را در اختیار خواهید داشت اما برای یافتن یک کفش با قیمت و کیفیت مناسب، بهتر است از افراد دارای تجربه کمک بگیرید.

انواع کفش ایمنی

تقسیم­ بندی­‌های متفاوتی برای انواع کفش­‌های ایمنی وجود دارد. کفش­‌های ایمنی را می­‌توان بر اساس کاربرد یا مدل تقسیم­‌بندی کرد. در این قسمت به این تقسیم­‌بندی­‌ها خواهیم پرداخت.

تقسیم­‌بندی بر اساس کاربرد

مهم­ترین تقسیم­‌بندی کفش ایمنی، تقسیم­‌بندی بر اساس کاربرد است. بر این اساس کفش­‌های ایمنی شامل انواع زیر هستند:

کفش ایمنی نسوز

این کفش­‌ها در برابر حرارت و نوسانات دما مقاومت می­‌کنند. مهم­ترین کاربرد این کفش‌­ها در مشاغلی نظیر ریخته­‌گری، ایزوگام‌­کاری، جوشکاری، آتش­نشانی و… می­‌باشد. کفش ایمنی نسوز حداقل تا 150 درجه و حداکثر تا 300 درجه در برابر حرارت مستقیم مقاوم است.

کفش کارعایق الکتریسیته

این نوع کفش‌­ها در برابر جریان برق و شوک­‌های الکتریکی مقاومت بالایی دارند. طبیعتا، کاربرد این کفش­ها در اموری نظیر برق­کشی ساختمان، کارگران درگیر با برق فشار قوی . مهندسین برق کاربردی می‌­باشند.

کفش کار ضد ضربه

این نوع کفش با استحکام و ضربه­‌گیری بالای خود می­‌تواند نیروی وارده به کفش را بدون آسیب دیدن پا کنترل نماید. برای مشاغلی نظیر حفاری، ساختمان­‌سازی، پرس‌­کاری و مشاغلی از این قبیل، کفش ضدضربه یک ضرورت به حساب می­‌آید.

کفش ایمنی ضد مواد شیمیایی

این کفش‌­ها از پلیمرهای مقاوم در برابر واکنش با مواد شیمیایی تولید می‌­شوند. عمده کاربرد این نوع کفش در مشاغل مرتبط با تولید مواد شوینده و سایر محصولات شیمیایی خورنده می‌­باشد.

کفش ایمنی ضدلغزش

این نوع کفش‌­ها با کفی لاستیکی عاج­دار تولید می­‌شوند و می­‌توانند تا حد زیادی در برابر لغزش و سرخوردن مقاومت نشان دهند. این کفش‌­ها هم برای مشاغلی که در ارتفاعات فعالیت می‌­کنند و هم برای کوهنوردان انتخاب مناسبی می‌­باشد.

کفش ایمنی ضدآب

گاهی شرایط کاری افراد به نوعی است که دائما در محیط‌­های مرطوب به سر می­‌برند و نیاز دارند از ورود آب به کفش‌­های خود جلوگیری کنند. در این مواقع، استفاده از کفش کار ضدآب توصیه می­‌شود که با درزبندی درست و جنس رویه ضدآب، جلوی ورود رطوبت به کفش را می­‌گیرد.

البته کفش‌­های ایمنی می­‌توانند همزمان چند مورد از خواص بالا را نیز داشته باشند. به عنوان مثال، کفش‌­های ایمنی نسوز و ضدضربه در بازار موجود است که برای کارگران فعال در صنعت شیشه، ذوب­آهن و… یک انتخاب بسیار مناسب خواهد بود.

تقسیم­ بندی بر اساس مدل

بر این اساس، انواع کفش کار به دو نوع ساق­دار و بدون ساق تقسیم‌­بندی می­‌شوند. معمولا کفش­‌های ضدلغزش نیازی به ساق­دار بودن ندارند اما سایر انواع کفش ایمنی در صورت داشتن ساق بلند، خاصیت محافظتی بیشتری خواهند داشت.

انواع رویه کفش ایمنی

برخلاف کفش­‌های معمول بازار، رویه کفش ایمنی برای کار تنها سازنده ظاهر آن نیست بلکه بسیاری از خواص کفش نیز به آن بستگی دارد. رویه کفش کار باید بتواند خاصیت مدنظر طراح را به طور کامل ایجاد کند و ایمنی مورد تایید را به پای کاربر کفش اعطا نماید.

رویه کفش‌­های ایمنی مختلف از مواد مختلفی ساخته می­‌شوند تا خواص لازم را داشته باشند. به عنوان مثال کفش ضدلغزش باید از کفی لاستیکی عاج­دار یا کفش نسوز باید از عایق حرارتی و چرم تولید شود. مهم­ترین مواد اولیه سازنده کفش‌­های ایمنی عبارت­‌اند از:

• چرم (مصنوعی یا طبیعی)
• کامپوزیت
• فولاد
• آلومینیوم
• فیبر کربن

اغلب کفش‌­های ایمنی از چرم یا کامپوزیت تولید می‌­شوند که خواص حرارتی و ضربه‌­گیری بالایی دارد اما بر حسب نظر طراحان، سایر مواد اولیه نیز ممکن است در ساخت کفش ایمنی استفاده شود.

انواع زیره کفش ایمنی

مهم‌­ترین بخش یک کفش ایمنی را می‌­توانیم زیره آن بدانیم. بخشی از کفش که با سطح زمین یا سایر ناهمواری­‌ها مرتبط است و وظیفه حفظ ایمنی کف پا را بر عهده دارد. بهترین زیره کفش ایمنی باید علاوه بر داشتن انعطاف‌­پذیری لازم، خاصیت مورد نیاز صاحب کفش را نیز به خوبی ارائه دهد. بر این اساس، متریال‌­های مختلفی به عنوان زیره کفش کار استفاده می­‌شود که هر یک از این متریال­‌ها و مهم­‌ترین خواص آن را در جدول زیر مشاهده خواهید کرد:

پل‌ی­اورتان یا PU	خاصیت ضدلغزش و ضدحرارت
لاستیک	خاصیت ضدلغزش قوی و مقاومت الکتریکی
اتیلن وینیل استات یا EVA	انعطاف ­پذیری و مقاومت در برابر ضربه
پلی­اورتان ترموپلاستیک یا TPU	مقاومت حرارتی، دوام، انعطاف­ پذیری، سبک بودن
چرم	استحکام، دوام، مقاومت حرارتی و الکتریکی
پی­وی­سی	قیمت مقرون به صرفه، مقاومت سایشی
کامپوزیت	مقاومت الکتریکی و وزن کم

انواع سرپنجه کفش ایمنی

یکی دیگر از بخش­‌های مهم کفش کار، سرپنجه آن است. ضرباتی که از روبه­‌رو به کفش وارد شود نیروی زیادی را به سرپنجه اعمال می­‌کند. سرپنجه بعد از رویه کفش بیشترین ارتباط را با مایعات جاری روی زمین برقرار می­‌کند و از این رو، در معرض تهدیدات متفاوتی می‌­باشد. به همین دلیل، سرپنجه کفش کارگری به کمک برخی مواد تقویتی ساخته می‌­شود تا مقاومت بالاتری از خودش نشان دهد. سرپنجه کفش ایمنی سه نوع پرکاربرد دارد که عبارت­اند از:

• سرپنجه فولادی: این سرپنجه‌­ها وزن بالایی داشته و مقاومت الکتریکی کمی دارند اما برای ضربه‌­گیری و مقاومت در برابر حرارت و وزن بالا بسیار مناسب هستند. استفاده از سرپنجه فولادی قیمت نهایی کفش را پایین نگه می­دارد و ابعاد آن را نیز در محدوه قابل قبولی حفظ می‌­کند.
• سرپنجه کامپوزیتی: مقاومت الکتریکی و حرارتی بالا در کنار وزن اندک و قیمت مناسب، ترکیبات کامپوزیتی را به یکی از بهترین مواد اولیه برای سرپنجه کفش ایمنی تبدیل کرده است. تنها نقطه ضعف این ماده، حجم بالای آن و تولید ابعاد کمی نامناسب برای کفش می‌­باشد.
• سرپنجه آلیاژی: این نوع سرپنجه نیز در برابر جریان الکتریسیته مقاومتی ندارد و قیمت آن نیز از دو مدل دیگر بیشتر است اما وزن مناسب آن باعث شده در تولید کفش‌­های ایمنی طبی از آن استفاده شود.

تکنولوژی به کار رفته در کفش ایمنی

کفش‌های کار یکی از اختراعات قدیمی بشر است اما پیشرفت تکنولوژی، این نوع کفش را نیز از نظر عملکرد به برخی بهبودها مجهز کرده است. تعدادی از تکنولوژی­‌های روز استفاده شده از کفش­‌های ایمنی عبارت­‌اند از:

• تکنولوژی SRX برای تولید خاصیت ضدلغزش بهتر
• تکنولوژی VIBRAM برای کاهش ساییدگی کف کفش
• تکنولوژی EASE برای بهبود کاربرد طبی و تولید خاصیت آنتی­‌باکتریال در محیط داخلی کفش

چنین فناوری­‌هایی در دنیای کفش ایمنی تغییرات مثبت بارزی را به وجود آوردند و توانستند معدود عیوب این نوع کفش را نیز از بین ببرند. با چنین پیشرفت­‌هایی، دیگر بهانه­‌ای برای نخریدن کفش کار وجود نخواهد داشت.

بهترین کفش ایمنی بازار

حال که با انواع کفش ایمنی و مواد اولیه متفاوت سازنده آن آشنا شدیم، تنها یک سوال باقی می‌­ماند: «بهترین کفش کارگری کدام است؟»

این سوال برای هر شخص پاسخ متفاوتی دارد. اولین قدم برای تشخیص بهترین کفش ایمنی، شناخت کاربرد مدنظر برای آن است. شما در ابتدا باید ببینید به یک کفش ضدضربه نیاز دارید یا یک کفش نسوز یا سایر انواع کفش کار. قدم دوم، بررسی گزینه‌­های موجود بر اساس ماده سازنده و قیمت آن است. هر نوع کفشی را که انتخاب کنید، به کمک استانداردهای روی کفش می­توانید از قابلیت­‌ها و تاییدیه­‌های کسب شده توسط کفش خود اطلاع یابید. در یک حالت کلی، بهترین کفش کار را می‌­توانیم کفشی بدانیم که دارای استانداردهای لازم باشد و کیفیت ساخت بالایی داشته باشد. بقیه موارد نظیر برند، کشور تولیدکننده و… در اولویت­‌های بعدی قرار می‌­گیرند.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی یکی از مهم­ترین الزامات کار در شرایط خطرناک یعنی کفش کار پرداختیم. این محصول دارای انواع مختلفی برای مصارف مختلف است و می­‌تواند طیف وسیعی از مخاطرات محیط کار را دفع کند. جنس رویه، زیره و سرپنجه این کفش­‌ها متفاوت است و به همین دلیل، بازه قیمت آن نیز نسبتا بزرگ می­‌باشد اما به هر حال، تهیه آن برای اغلب مشاغل ضروری است. در انتها از شما دعوت می‌کنبم تا مقاله تفاوت کفش ایمنی و کوهنوردی را نیز مطالعه کنید.