در حالی که به اواسط قرن 21 نزدیک میشویم، آتش و آتش سوزی همچنان یکی از مهلک‌ترین حوادث در دنیای ماست. حتی با وجود پیشرفت‌های متعدد فناوری باز هم نمی‌توانیم تلفات و خسارات آتش سوزی را به حداقل برسانیم. آتش نشانان تمام تلاش خود را می‌کنند اما حریق آنقدر سریع و مخرب است که مهار آن بدون ایجاد خسارت، فوق‌العاده دشوار به نظر میرسد.
با این وجود، لوازم ایمنی و تجهیزات آتش نشانی دو عرصه‌ای هستند که با پیشرفت آنها، تلفات ناشی از آتش سوزی و حوادث مربوط به آن کاهش خواهد یافت. لوازم ایمنی به کاهش آسیب‌دیدگی افراد منجر میشود و حتی می‌تواند جلوی برخی حوادث را بگیرد؛ تجهیزات آتش نشانی نیز با مهار سریع آتش، جلوی خسارت‌های شدید را می‌گیرد.
در میان تجهیزات آتش نشانی، اتصالات آتش نشانی اهمیت ویژهای دارند. این اتصالات با افزایش سرعت و کیفیت اطفای حریق از حجم خسارتها می‌کاهند. یکی از مهمترین اتصالات آتش نشانی، کوپلینگ آتش نشانی است.
در این مقاله به بررسی مفصل و کامل کوپلینگ آتش نشانی خواهیم پرداخت و کاربرد، نحوه عملکرد و انواع آن را خواهیم شناخت. اگر قصد دارید بیشتر با این قطعه از سری اتصالات آتش نشانی آشنا شوید، پیشنهاد میشود تا انتهای این مقاله را مطالعه کنید.
کوپلینگ آتش نشانی چیست؟
کوپلینگ آتش نشانی قطعه‌ای میباشد که مقدمات اتصال شیلنگ آتش نشانی به شیرفلکه یا مجرای ورودی آب را فراهم میکند. این قطعه در سمت دیگر مسیر آب رسانی نیز اتصال شیلنگ به نازل را انجام میدهد. کوپلینگ آتش نشانی از مواد اولیه مختلفی نظیر برنج، آلومینیوم، پلیمرها یا فولاد ضدزنگ و در سایزهای 1 تا 4 اینچ و مدل‌های گوناگون تولید میشود تا برای هر شرایطی، آماده انجام وظیفه باشد.
کوپلینگ در بین اتصالات آتش نشانی جز آن دسته از لوازم ایمنی میباشد که نیاز به تهیه آن در هر ساختمان مسکونی و در محل جعبه آتش نشانی وجود دارد. این محصول جز قطعات تخصصی آتش نشانان محسوب میشود. انواع کوپلینگ آتش نشانی قیمت‌های مختلف و ویژگی های منحصر به فردی دارند که بسته به نوع و شدت آتش سوزی و مدل تجهیزات، باید از بهترین کوپلینگ آتش نشانی استفاده شود.
ساختار کوپلینگ آتش نشانی چگونه است
لغت کوپلینگ از ریشه couple و به معنای جفتی است. دلیل این نامگذاری این است که برای کار کردن با آن، لازم است دو عدد کوپلینگ به هم متصل شوند. این اتصال به وسیله مفتول نرم گالوانیزه یا سیم‌پیچی شدن پایدار میشود تا دو قطعه تحت فشار از یکدیگر جدا نشوند.
کوپلینگ معمولا از یک طرف دارای رزوه است که در مدل‌های مختلف، اندازه رزوه‌ها با هم تفاوت دارد. در سمت دیگر قطعه، ساختار به نحوی است که اجازه کوپل شدن دو قطعه به یکدیگر را بدهد و از لغزش، چرخش و جدایش جلوگیری به عمل آورد. در بخش میانی هر قطعه کوپلینگ نیز یک واشر لاستیکی برای آب‌بندی کامل قطعه وجود دارد. با توجه به ساختار کوپلینگ آتش نشانی، در صورت بروز هر نوع اشکالی در کار این قطعه می‌توان به سادگی آن را تعویض کرد.
انواع کوپلینگ آتش نشانی
کوپلینگ آتش نشانی انواع مختلفی دارد که در ادامه، مهمترین آنها را به صورت دقیق مورد بررسی قرار خواهیم داد:
- کوپلینگ STORZ یا آلمانی: این نوع از کوپلینگ آتش نشانی معمولا از جنس برنج ساخته میشود و مزیت آن نسبت به سایر کوپلینگ‌ها، نصب سریع آن به وسیله یک چرخش 90 درجهای (به اندازه یک چهارم دور کامل) است.
- کوپلینگ انگلیسی یا BS: این نوع کوپلینگ قابلیت انتقال سیال با فشارهای بالای 16 بار را نیز دارد.
- کوپلینگ آمریکایی یا NH: نوع آمریکایی کوپلینگ آتش نشانی با رزوه‌های درشت و کروی شکل خود شناخته میشود.
- کوپلینگ فرانسوی یا symmetrical Guillemin: این کوپلینگ نیز توان تحمل فشارهای بالای 16 بار را دارد. جفت شدن سریع با کمترین چرخش نیز از ویژگی‌های این کوپلینگ میباشد. کوپلینگ فرانسوی فاقد ساختار نر و مادگی است و از دو قطعه همسان تشکیل میشود.
- کوپلینگ روسی یا GOST: نوع روسی کوپلینگ‌ها نیز ساختار نر و مادگی ندارد یا در اصطلاح، فاقد جنسیت است. این محصول از آلومینیوم و برنج ساخته میشود.
- کوپلینگ ژاپنی: مقاومت ساختار این کوپلینگ به اندازه‌ای بالاست که معمولا از آن برای دستگاه‌های ساکشن دریایی استفاده میشود. این نوع کوپلینگ فقط برای مکش استفاده میشود.
کاربرد کوپلینگ آتش نشانی
وظیفه کوپلینگ آتش نشانی، متصل نمودن شیلنگ آتش نشانی با سایر اجزای خط انتقال آب است. کوپلینگ برای انواع مواد اطفای حریق نظیر آب، فوم، کربن دی اکسید یا سایر مواد استفاده میشود. این قطعه از یک سو به شیلنگ آتش نشانی و از سوی دیگر به شیرفلکه، نازل آتش نشانی یا هیدرانت متصل میشود. کوپلینگ آتش نشانی همچنین برای متصل کردن دو شیلنگ به یکدیگر نیز کاربرد دارد.
نحوه عملکرد کوپلینگ آتش نشانی
کوپلینگ آتش نشانی دارای یک سر قابل اتصال به قطعه دوم، و یک سر دارای رزوه است. سری که دارای رزوه میباشد به شیلنگ، نازل، شیرفلکه یا هیدرانت آتش نشانی متصل میشود. سر رزوه‌دار قطعه دوم نیز به سمت دوم مسیر اتصال می‌یابد. با کوپل شدن دو قطعه به یکدیگر، کوپلینگ نقش یک واسطه آب‌بند برای انتقال آب از یک قطعه به شیلنگ آتش نشانی را ایفا می‌نماید.
جمع بندی
کوپلینگ آتش نشانی یکی از مجموعه اتصالات آتش نشانی است که وظیفه دارد دو بخش از خط انتقال ماده اطفای حریق را به هم متصل کند. این قطعات به صورت جفت به کار میروند. اتصال شیلنگ به شیلنگ، شیلنگ به شیرفلکه یا شیلنگ به نازل از جمله اتصالاتی هستند که به وسیله این قطعه برقرار می‌شوند. کوپلینگ‌ها انواع مختلفی دارند و از مواد اولیهای نظیر آلومینیوم، فولاد، برنج و پلی‌پروپیلن ساخته می‌شوند. برخی از کوپلینگ‌ها دو جز نر و ماده دارند اما انواع دیگر آنها به صورت فاقد جنسیت هستند. یعنی دو قطعه کوپلینگ کاملا همسان می‌باشند.
