انواع شیلنگ آتش نشانی + روش های جمع آوری و نحوه نگهداری

با وجود شیلنگ آتش‌ نشانی و لوازم ایمنی در محل کار، می‌توانیم با خیالی آسوده به انجام وظایف خود بپردازیم و از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کنیم. اما شیلنگ آتش نشانی چیست؟ مهم ترین مشخصات فنی و اجزای تشکیل دهنده آن کدامند؟ چند نوع شیلنگ داریم؟ همه و همه این سوالات را قصد داریم تا در این بخش از مجله ایمن احسان پاسخ دهیم. برای داشتن لحظاتی ایمن تا انتهای این مطلب ما را همراهی کنید.

شیلنگ آتش نشانی چیست؟

شیلنگ آتش نشانی، از جمله قدرتمندترین ابزار در مقابله با شعله های آتش می باشد. وظیفه اصلی این شیلنگ را میتوان انتقال آب و مواد خاموش کننده در دل حریق دانست. آن‌ها دارای ضخامت زیادی هستند و تحمل فشار بالایی نیز دارند، همین موضوع سبب شده تا عملکرد خوبی جهت اطفای حریق از خود نشان دهند.

مشخصات فنی شیلنگ آتش نشانی

از جمله مهم ترین مشخصات فنی شیلنگ آتش‌نشانی فشار کاری و فشار ترکیدگی آنهاست در زیر به بررسی این دو عامل پرداخته ایم.

فشار کاری

شیلنگ‌های آتش نشانی برای تحمل فشارهای بالا طراحی شده‌اند و به طور معمول می‌توانند فشارهایی بین 12 تا 20 بار را به طور مداوم تحمل کنند. این فشار بالا، انتقال حجم قابل توجهی از آب یا مواد خاموش‌کننده را به محل حریق امکان‌پذیر می‌سازد و قدرت اطفاء حریق را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

فشار ترکیدگی

در حالی که شیلنگ‌های آتش نشانی برای تحمل فشارهای بالا ساخته شده‌اند، اما لازمه‌ی کارکرد ایمن آنها، توجه به حد مجاز فشار است. فشار ترکیدگی این تجهیزات، حداکثر فشاری است که شیلنگ می‌تواند بدون ترکیدن تحمل کند و معمولاً بین 50 تا 65 بار است. عبور از این حد مجاز می‌تواند به ترکیدگی شیلنگ، هدر رفتن آب یا مواد خاموش‌کننده و حتی بروز خطرات جانی برای آتش‌نشانان منجر شود.

اجزای تشکیل دهنده شیلنگ آتش نشانی

شلینگ آتش نشانی از اجزای مختلفی تشکیل شده است که هر کدام نقشی اساسی در عملکرد صحیح و ایمن آن ایفا می‌کنند. در این بخش به بررسی مهم ترین اجزای تشکیل دهنده این تجهیزات می پردازیم:

روکش Jacket

نقش روکش محافظت از اجزای داخلی شیلنگ در برابر سایش، پارگی و شرایط محیطی نامطلوب مانند گرما، سرما و اشعه UV است و از جنس برزنت، پلی استر، یا نایلون با روکش لاستیکی و پلاستیکی ساخته می‌شود

 آستر داخلی Lining

آستر داخلی انتقال دهنده آب یا مواد خاموش‌کننده با حداقل افت فشار و اصطکاک است و معمولاً از جنس لاستیک، پلی اورتان، یا ترکیبی از این دو ساخته می‌شود.

 کوپلینگ Coupling

نقش کوپلینگ اتصال شیلنگ به یکدیگر، به پمپ یا به نازل آتش نشانی را بر عهده دارد و در انواع مختلفی از جمله Storz، NST، GHT، و سایر اتصالات استاندارد در بازار به فروش می رسد. از ویژگی های بارز این اجزا میتوان به ضد نشتی، محکم بودن و قابلیت آسان اتصال و جداسازی اشاره کرد.

 شیر تخلیه Drain Valve

یکی دیگر از اجزای شیلنگ آتشنشانی بخش شیر تخلیه است که از آن به عنوان تخلیه آب یا مواد خاموش‌کننده باقیمانده در شیلنگ پس از استفاده، بهره گرفته می شود و معمولاً در انتهای شیلنگ یا نزدیک به کوپلینگ قرار دارد.

انواع شیلنگ آتش نشانی

انواع مختلفی از شیلنگ‌های آتشنشانی وجود دارند که هرکدام از آنها با توجه به ویژگی هایی که دارند، کاربرد گسترده ای هم دارند. در زیر به انواع و ویژگی ها هر کدام از آنها اشاره کرده ایم.

شیلنگ آتش ‌نشانی مکش

از جمله شیلنگ آتش‌نشانی پرکاربرد، شیلنگ‌های مکش هستند که آتشنشان‌ها یک سر آن را به به قسمت مکنده پمپ و سر دیگر آن را به منبع آب مانند تانکر آب وصل می‌کنند. زمانی پمپ خلا روشن می شود، هوا داخل شیلنگ نیز کشیده  می‌شود و نوعی خلا نسبی ایجاد می گردد. جاری شدن آب از این طریق انجام می‌شود، با این حساب می‌توان گفت که شیلنگ آتشنشانی مکش با کمک فشار مناسبی که از منبع آب مکش به آن وارد می شود، آب را به ماشین های آتشنشانی منتقل میکند.

شیلنگ آتش‌ نشانی انتقال دهنده

از این شلینگ، آتش‌نشانان جهت انتقال دادن آب و مواد ضدحریق از ماشین های آتشنشانی به محل حریق استفاده می‌کنند. این شیلنگ به خوبی می‌تواند با ایجاد فشار قوی آب را به نقاط حریق هدایت کرده و آتش‌سوزی را مهار سازد. شیلنگ های آتش‌نشانی انتقال دهنده به دو دسته انتقال دهنده نفوذپذیر و انتقال دهنده نفوذ ناپذیر هستند که در زیر درباره آنها توضیح داده‌ایم:

شیلنگ های نفوذ پذیر(شیلنگ برزنتی)

از لایه‌های نفوذپذیر یا به اصطلاح نسوزی تشکیل شده اند که می‌توانند به خوبی آب را به ماشین آتش‌نشانی انتقال دهند. این شیلنگ ها به گونه ای طراحی شده‌اند که آب از دیواره‌های آن به صورت تدریجی به سطح خارجی راه پیدا می‌کند. این ویژگی سبب شده تا شیلنگ های نفوذ پذیر در برابر حرارت و سوختن مقاومت زیادی را از خودشان نشان دهند.  

شیلنگ های نفوذ ناپذیر

نمونه دیگری از شلنگ‌های انتقال دهنده هستند که از لایه های ضد آب تشکیل شده اند. به این معنی است که مایع را در درون خودشان نگه می دارند و از نفوذ یافتن به خارج از دیواره های شیلنگ یا نشتی اب جلوگیری می‌کنند. کاربرد این شیلنگ‌ها اطفاء حریق، کشاورزی و ساخت و ساز گسترده است.

شیلنگ هوزریل (نیمه سخت)

شیلنگ های هوزریل جزء ضروری تجهیزات آتش نشانی هستند. آنها به آتش نشانان اجازه می دهند تا آب را به محل آتش برسانند و شیلنگ است که معمولاً در اطفا حریق استفاده می‌شود. این نوع شیلنگ ها از مواد بادوام و انعطاف پذیر مانند لاستیک یا PVC ساخته شده‌اند و می توانند برای انتقال آب تحت فشار بالا استفاده شوند. شیلنگ های هوزریل معمولاً به قرقره آتش نشانی متصل می‌شوند که به آتش نشانان اجازه می‌دهند تا به سرعت و کارآمد شیلنگ را مستقر کنند.

نحوه نگهداری از شیلنگ آتش نشانی

نگهداری صحیح از شیلنگ آتش نشانی برای اطمینان از عملکرد صحیح و ایمن آن در زمان نیاز ضروری است. در همین راستا می بایست به طور مرتب شیلنگ ها را از نظر آسیب دیدگی یا فرسودگی بررسی کنید. این شامل بررسی ترک خوردگی، بریدگی، ساییدگی، و اتصالات شل یا آسیب دیده می شود.

قبل و بعد از هر بار استفاده، شیلنگ ها را از نظر نشتی بررسی کنید. برای انجام این کار، شیلنگ را تحت فشار آب قرار دهید و به دنبال هرگونه نشتی باشید. همچنین شیلنگ‌ها را به طور مرتب از نظر گرفتگی یا انسداد بررسی کنید. این کار را می‌توان با عبور دادن یک توپ تمیز از داخل شیلنگ انجام داد. درنهایت بعد از هر بار استفاده، شیلنگ‌ها را با آب تمیز بشویید. این کار برای از بین بردن هرگونه کثیفی، زباله یا مواد شیمیایی که ممکن است روی شیلنگ جمع شده باشد، مهم است.

روش های جمع کردن شیلنگ آتش نشانی

جمع‌آوری صحیح شیلنگ‌های آتش‌نشانی، نقشی اساسی در حفظ نظم، کارایی و آمادگی برای نبردهای بعدی ایفا می‌کند. در این بخش به بررسی روش‌های مختلف جمع‌آوری شیلنگ‌های آتش‌نشانی می‌پردازیم:

روش مستقیم یا توپی

در این روش جمع‌آوری شیلنگ از یک سر آغاز شده و تا انتهای آن ادامه می‌یابد. در این روش، دو سر کوپلینگ شیلنگ گرفته شده و از مرکز آن به سمت انتها جمع‌آوری می‌شود و اغلب برای نگهداری شیلنگ‌ها در انبارها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 روش توپی یک لا

برای نگهداری شیلنگ‌ها به مدت طولانی در انبارها و همچنین جمع‌آوری شیلنگ‌های آسیب‌دیده مناسب است. در این روش، شیلنگ به صورت متراکم و فشرده پیچیده می‌شود تا فضای کمتری اشغال کند.

 روش توپی دولا

این روش برای نگهداری شیلنگ‌ها در خودروهای آتش‌نشانی و استفاده در شرایط عادی اطفاء حریق کاربرد دارد. در این روش، شیلنگ به صورت دوگانه پیچیده می‌شود و حجم آن به نصف تقلیل می‌یابد.

 روش سری

این روش برای باز کردن سریع شیلنگ‌ها و آبرسانی به محل آتش‌سوزی، به ویژه در راه‌پله‌های ساختمان‌های بلند، کاربرد دارد. شیلنگ‌ها به صورت مرتب و منظم در کنار یکدیگر قرار داده می‌شوند تا در صورت نیاز به سرعت باز شده و مورد استفاده قرار گیرند.

 روش زیگزاگ

بعد از اینکه عملیات اطفاء حریق انجام شد، شیلنگ‌ها به شکل زیگزاک جمع‌ می شوند و به ایستگاه انتقال داده می‌شوند. این روش برای مکان هایی مانند جنگل که پستی و بلندی زیادی دارند، مناسب است. زیرا مانع از گره خوردن و گیر کردن شیلنگ در بین موانع می‌شود.

جمع بندی

دانستیم که شیلنگ آتشنشانی دارای یک فشار کاری و فشار ترکیدگی تعریف شده‌ای است و شما باید بر اساس نوع نیاز خود اقدام به خرید آن کنید. این شیلنگ‌ها در انواع متنوعی وجود دارند که درباره هر یک به صورت کامل در این مطلب توضیح دادیم. مجموعه ایمن احسان با ارائه انواع تجهیزات آتش نشانی از جمله شیر آتش نشانی، نازل آتش نشانی، جعبه آتش نشانی و سایر اتصالات آتش نشانی گام موثری را در راستای اطفای حریق به شکل حرفه‌ای برداشته است.

سوالات متداول